Światowy Dzień Migracji Ryb
Światowy Dzień Migracji Ryb, zapowiedziany początkowo na 16 maja (z uwagi na epidemię przeniesiony na 24 października) (https://www.worldfishmigrationday.com/), stanowi dobrą okazję, aby gdzie tylko można, na wszelakich forach, zabrać głos w sprawie. Następny Dzień będzie obchodzony za 2 lata. Wydarzenia i inicjatywy związane z obchodami można zgłaszać poprzez stronę https://www.worldfishmigrationday.com/join-wfmd
Faktem powszechnie znanym, przez naukowców praktycznie niekwestionowanym, jest bardzo szkodliwy wpływ budowli piętrzących, czyli przegradzających rzeki (zapory, tamy, stopnie wodne, jazy, zastawki) na ichtiofaunę, w szczególności na te gatunki ryb, które muszą migrować, tj. przemieszczać się, np. w celu odbycia tarła. Dotyczy to przede wszystkim – choć nie tylko – ryb dwuśrodowiskowych, spędzających część życia w morzu, a część w rzekach, jak np. jesiotr ostronosy Acipenser oxyrinchus, łosoś Salmo Salar, czy troć wędrowna Salmo trutta m. trutta. Dwa pierwsze gatunki wyginęły w Polsce, następnie były reintrodukowane (ponownie wprowadzone do rzek).
Problem ten oraz środki zaradcze znalazły odzwierciedlenie w prawodawstwie Unii Europejskiej (tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna) oraz w polskim. Przykładowo art. 187 ust. 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2017 r. Prawo wodne stwierdza, że „Budowle piętrzące powinny umożliwiać migrację ryb”.
W minionych latach zostało opracowanych kilka programów udrożnienia rzek w celu umożliwienia wędrówki rybom dwuśrodowiskowym, głównie na szczeblu regionalnym. Ostatnio został opracowany na zlecenie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Krajowy Programem Renaturyzacji Wód Powierzchniowych. Trzeba jednak pamiętać, że renaturyzacja to nie tylko odtwarzanie naturalnej retencji, oddawanie rzekom zabranego im miejsca (rozumianego jako miejsce do wylewania, zabranego w skutek wybudowania obwałowań), ale i przywrócenie ciągłości w celu i w zakresie umożliwiającym wędrówki organizmów, w szczególności ryb. Z kolei do 18 czerwca 2020 r. można zapoznawać się z dokumentacją oraz składać uwagi i wnioski do projektu przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej dla obszarów dorzeczy. Projekt opracowywany jest przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Z dokumentem oraz informacjami o miejscu i sposobie składania uwag można zapoznać się na stronie https://www.gov.pl/web/gospodarkamorska/konsultacje-spoleczne-projektu-przegladu-istotnych-problemow-gospodarki-wodnej-dla-obszarow-dorzeczy
Fot.: Wojciech Rejman