Dolnośląskie plany zadań ochronnych
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu podpisał kolejne zarządzenia w sprawie ustanowienia planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika PLH020016, Sztolnie w Leśnej PLH020013, a także - w porozumieniu z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim - dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Kwisy PLH020050, położonego na terenie województwa dolnośląskiego i lubuskiego.
Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika oraz Dolina Dolnej Kwisy były ostatnimi obszarami ujętymi w projekcie POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski”, dla których Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu miał ustanowić plany zadań ochronnych w 2014 r.
W skład obszaru Natura 2000 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika wchodzą masywy górskie położone we wschodnich Sudetach: Góry Bialskie i Masyw Śnieżnika oraz we fragmencie Góry Złote. Jest to ważny obszar łącznikowy, na którym przenikają się elementy flory sudeckiej i karpackiej, a dzięki różnorodności geologicznej i dużemu lokalnemu zróżnicowaniu wysokości, obszar charakteryzuje się bardzo wysoką różnorodnością biologiczną. Bogata flora obejmuje wiele gatunków rzadko występujących w Polsce. W obszarze dominują siedliska leśne – zajmują 96% powierzchni całkowitej. W Masywie Śnieżnika dominują monokultury świerkowe, w Górach Bialskich występują duże płaty naturalnych lasów, szczególnie dobrze zachowane na terenach źródliskowych rzeki Biała Lądecka. W dolinie Kleśnicy w skałach metamorficznych występują duże fragmenty krystalicznych wapieni, w których zachodzą zjawiska krasowe (jaskinie i szczeliny). Przykładem może być Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie z dobrze rozwiniętą szatą naciekową.
Obszar Natura 2000 Sztolnie w Leśnej położony jest na Pogórzu Izerskim i składa się z dwóch oddzielnych części - pierwsza położona jest na obszarze leśnym, druga obejmuje tereny leśne i rolnicze na wschodnim krańcu miasta Leśna, na prawym brzegu Kwisy. O znaczeniu Sztolni w Leśnej decyduje zarówno liczba hibernujących nietoperzy, jak również różnorodność spotykanych tu gatunków. Sztolnie stanowią schronienie dla nocków dużych Myotis myotis, nocków Bechsteina Myotis bechsteinii, nocków Natterera Myotis nattereri, nocków wąsatków / Brandta M.mystacinus / M.brandtii, nocków rudych Myotis daubentonii, mroczków pozłocistych Eptesicus nilssonii, mroczków późnych Eptesicus serotinus, gacków brunatnych Plecotus auritus oraz mopków Barbastella barbastellus. Nietoperze spędzają w podziemiach zimę, ale również korzystają z tych schronień w okresie letnim. Służą one tym ssakom jako miejsca dziennego odpoczynku oraz stanowiska godów, które odbywają się na przełomie sierpnia-września. Sztolnie w Leśnej są największym kompleksem zimowisk zarówno na Pogórzu Izerskim, jak i w całej zachodniej części Dolnego Śląska, z wyłączeniem gór. Stanowią też największe hibernakulum mopka w Sudetach Zachodnich.
Obszar Natura 2000 Dolina Dolnej Kwisy swoim zasięgiem obejmuje powierzchnię obejmuje dolny odcinek rzeki Kwisy w granicach województwa dolnośląskiego i we fragmencie województwa lubuskiego. Obszar posiada dużą wartość przyrodniczą, m.in. ze względu na występujące tam lasy łęgowe, łąki świeże oraz zbiorowiska ziołoroślowe, a także cały kompleks siedlisk typowych dla słabo uregulowanej, w wielu miejscach meandrującej rzeki. W obszarze występuje jedno z najlepiej zachowanych stanowisk wrzośca bagiennego, rzadkiego gatunku o charakterze atlantyckim, objęte ochroną w formie rezerwatu przyrody „Wrzosiec koło Piasecznej”. Obszar charakteryzuje się występowaniem bogatych siedlisk bezkręgowców i ma duże znaczenie dla zachowania populacji pachnicy dębowej Osmoderma eremita w Polsce Zachodniej. W ostoi znajdują się również kluczowe stanowiska ważek - trzepli zielonej i zalotki większej. Licznie na terenie całego obszaru występuje bóbr i wydra. Stabilne populacje tych gatunków ssaków zasiedlają cały odcinek Kwisy wraz z mniejszymi dopływami i zbiornikami wodnymi. Obszar ma istotne znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej w skali całych Borów Dolnośląskich.
Ustanowione plany zadań ochronnych określają m.in. zidentyfikowane zagrożenia dla przedmiotów ochrony oraz działania ochronne mające na celu przede wszystkim utrzymanie ich właściwego stanu ochrony.
Zarządzenia w sprawie ustanowienia planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika oraz Sztolnie w Leśnej zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego 29 grudnia 2014 r., a dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Kwisy – w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego i Dzienniku Urzędowym Województwa Lubuskiego 30 grudnia 2014 r. i wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji.
Zarządzenia dostępne są także w Biuletynie Informacji Publicznej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu.
Plany zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika PLH020016 oraz Dolina Dolnej Kwisy PLH020050 opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski”, realizowanego w ramach działania 5.3. Opracowanie planów ochrony, priorytetu V Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013.
Plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Sztolnie w Leśnej PLH020013 opracowano w ramach realizacji projektu „Sporządzenie projektów planów zadań ochronnych projektowanych Specjalnych Obszarów Ochrony siedlisk Natura 2000: „Kopalnie w Złotym Stoku”, „Kościół w Konradowie”, „Skałki Stoleckie”, „Sztolnie w Leśnej””, współfinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.
Fot.: W. Bena